op Initiatieven internationaal, Initiatieven Nederland, Ontwerp

Op 11 oktober organiseerde Het Nieuwe Instituut met de afdeling Urbanism van de TU Delft een Countryside Tour langs verschillende producenten in Zuid-Holland. De bustour maakt deel uit van het lopende programma over Automated Landscapes, waarin de invloed van robotisering en big data op de omgeving wordt verkend. Naast onderzoekers van het programma waren ook studenten en een enkele schrijvers en ontwerpers uit de praktijk uitgenodigd om mee te reizen, waaronder ik. Op 22 november vindt een discussie plaats over de Countryside Tour tijdens Thursday Night Live. De volgende tour gaat over datacenters.

Astronautenmelk
In de ochtend bezochten we twee melkveehouderijen, De Klaverhof in Moerdijk en Het Lansingerland in Bergschenhoek, die gebruik maken van robots. De eerste is een testboerderij van de firma Lely en gebruikt negen verschillende robots omdat het prettiger is voor de 500 koeien en de werkdagen korter maakt voor de boer. De knalrode machines melken en controlleren de koeien, mixen diverse soorten gras voor de perfecte voedingswaarde, bieden hooi aan, ruimen uitwerpselen op en strooien van bovenaf nieuw stro op de inpandige ligweide. Ze hebben futuristische namen, zoals ‘Astronaut’ (voor het melken) en ‘Discovery’ (mestrobot). De tweede veehouderij gebruikt de robots niet om op te schalen, maar om tijd vrij te maken voor andere activiteiten op de boerderij, zoals horeca, dagbesteding voor gehandicapten, een landwinkel en educatie.

 

Tomaat of wiet op elke denkbare locatie
De middag van de tour leidde langs twee bedrijven die onder zeer gecontrolleerde omstandigheden planten telen op grote schaal. Ter Laak Orchids produceert in het complex van 18 hectare in het Westland 15 duizend orchideeën per dag. De planten worden in hun groeiperiode van twee jaar meerdere malen door het complex verplaatst met lopende banden en andere machines, krijgen gereguleerd licht, water en voeding, totdat een groep medewerkers ze inpakt voor de verkoop. Tussendoor staan ze nog even in de koeling zodat de orchidee denkt dat het winter wordt en er een stammetje met bloemen gaat groeien.

Priva in De Lier is gespecialiseerd in slimme gebouwen, die door middel van data en gebruikers met mobiele telefoons het binnenklimaat afregelen. Daarnaast maken ze systemen voor gecontrolleerde plantenteelt, containers die je op een Nederlands parkeerterrein, in de woestijn of mogelijk zelfs op de maan kunt neerzetten. Naast de perfecte golflengten van LED-licht (ontworpen door Philips) wordt ook gebruik gemaakt van een slim ventilatiesysteem dat de lucht koel houdt met voldoende CO2, zonder dat de planten op de tocht komen te staan. Hier worden ze vooral ingezet voor groenteteelt, maar de meest lucratieve markt zit in Canada en de VS, waar de medicinale cannabisteelt momenteel een nieuwe goudkoorts veroorzaakt. Daar gaan miljarden in om, maar in Nederland kan dit door de huidige wetgeving nog niet.