Op 11 oktober organiseerde Het Nieuwe Instituut met de afdeling Urbanism van de TU Delft een Countryside Tour langs verschillende producenten in Zuid-Holland. De bustour maakt deel uit van het lopende programma over Automated Landscapes, waarin de invloed van robotisering en big data op de omgeving wordt verkend. Naast onderzoekers van het programma waren ook studenten en een enkele schrijvers en ontwerpers uit de praktijk uitgenodigd om mee te reizen, waaronder ik. Op 22 november vindt een discussie plaats over de Countryside Tour tijdens Thursday Night Live. De volgende tour gaat over datacenters.
Flourishing foodscapes
Op 27 september werd het boek ‘Flourishing Foodscapes’ gepresenteerd, in een debatbijeenkomst op de Amsterdamse Academie van Bouwkunst. Auteurs Saline Verhoeven en Han Wiskerke lichtten hun zoektocht toe, naar een nieuwe omgang met voedselregio’s en synergie tussen platteland en metropool. Het boek gaat kort in op de theorie en beschouwt daarnaast nieuwe praktijken en voedselproblematiek in verschillende landen, zoals Dar es Salaam in Tanzania en Bristol in Engeland. Het laatste deel van het boek toont drie perspectieven voor de voedselregio van Amsterdam (de MRA), uitgewerkt in samenwerking met studenten van Wageningen en de Academie van Bouwkunst.
Het eetbare landschap
Het Nederlandse landschap is, misschien nog wel intenser dan in andere landen, het toneel van grote veranderingen. De aanpassing aan een nieuw klimaat, hernieuwbare energievoorziening en nieuwe woningen vreten ruimte. En de meeste ‘open’ ruimte in Nederland wordt beheerd door boeren, is dus in feite een eetbaar landschap. Ongeveer een jaar geleden werd rond deze thematiek de Landschapstriënnale 2017 georganiseerd. In de monumentale aardappelschuur van boer Dirk Molenaar vonden in september 2017 zestig evenementen plaats met ruim 11 duizend bezoekers.
Meerdere activiteiten gingen over het eetbare landschap, zoals ‘proeven van stilleven’, een diner op een naburige boerderij met lokale ingrediënten (waaronder Schipholgans) die als prachtige schilderijen zijn opgemaakt. Onlangs werden de resultaten van de Landschapstriënnale gepubliceerd in ‘Het volgende landschap’, in mooie druk te koop bij Nai Booksellers of online te lezen.
80% van Zuid-Hollandse maaltijden van lokale bodem – kan dat?
Dat was de centrale vraag bij onze laatste Zuid Hollandse Voedselfamilie bijeenkomst.
Met een bevolking van 3,6 miljoen bestaat er in theorie een interne miljardenmarkt in Zuid-Holland, waar de agrofood sector beter op in zou kunnen spelen, met minder voedselkilometers als bijvangst. Maar produceren we hier wel de juiste ingrediënten voor een afwisselend en gezond dieet? En is er wel genoeg ruimte in de toekomst voor de land- en tuinbouw? Een klein team van number-crunchers – Pepik Henneman (Meneer de Leeuw), PJ Beers (DRIFT) en mijzelf – maakte een snelle rekensom.
Op 25 januari kwamen we bijeen met zo’n 30 leden van de ‘Zuidhollandse Voedselfamilie’, bestaande uit producenten, food ondernemers, beleidsmakers en onderzoekers om het hierover te hebben. We waren te gast bij Willem & Drees, distributiepioniers in Cothen, centraal gelegen onder de rook van Utrecht.
Amsterdam gevoed vanaf het water
Door de voedseldistributie van Amsterdam te decentraliseren, en opnieuw in verband te brengen met het unieke watersysteem van grachten en kades, kan de stad duurzamer worden, én een diverser gebruik van de openbare ruimte uitlokken. Een netwerk van drijvende versmarkten op en aan het water verbindt Amsterdammers en bezoekers met de rijke geschiedenis van de stad en met het ommeland. Dit is de gedachte achter het afstudeerproject Urban Mangrove – how food ecosystems can revitalise cities, van Laura van de Pol. Aanstaande vrijdagmiddag 16 december houdt zij een openbare presentatie op de Academie van Bouwkunst in Amsterdam.